صورت وضعیت در پیمان به چه معناست؟
صورت وضعیت پیمانکاری یکی از بزرگترین مسائل مهم و پیچیده در قراردادهای پیمانکاری است. بیشترین موارد اختلاف بین پیمانکار و کارفرما در خصوص اختلاف در صورت وضعیت پیمانکاری است سندی کتبی که بر اساس آن کلیه کارها و خدمات اجرایی که پیمانکار باید در زمان مشخص و مبلغ مشخص تعیین شده است صورت وضعیت پیمانکاری گفته می شود.
تعریف صورت وضعیت پیمان
به سندی که مقدار کار یا خدمات انجام شده را در مقاطع زمانی مشخص و همچنین مبلغی که باید پرداخت شود گفته می شود البته بر مبنای قرداد مفاد پیمان انجام می شود. در آخر هر ماه شمسی پیمانکار طبق روال معمول بایستی صورت وضعیت کارهای انجام شده از زمان شروع بر اساس نقشه های اجرایی، صورتمجلس ها و دستور کارها و مدارک و مستندات موجود اندازه گیری نموده و مقدار مصالح و تجهیزات را تعیین نماید بعد از این کار بر اساس فهرست بها منضم پیمان، مبلغ صورت وضعیت را محاسبه کرده و آنرا در آخر آن ماه تسلیم مهندس ناظر می نماید.
در واقع صورت وضعیت یعنی دریافت گزارش ریز مقادیر انجام عملیات و مالی کردن آن توسط نرم افزار حسابداری آنلاین ، به طور کامل به نام درخواست مالی دریافت وجه در قالب موضوع پیمان از بابت عملیات انجام شده و قیمتهای توافق شده. همانگونه که از نام آن بر می آید، صورت یا لیستی از وضعیت پروژه و مجموعه خدمات انجام شده، مصالح و مواد تهیه شده، حمل این مواد و مصالح، هزینه ساخت و ترکیب مواد و غیره می باشد. هر صورت وضعیت شامل مشخصاتی از پروژه و قرارداد وخلاصه متره همه آیتم های فوق به همراه برآورد ریالی آن طبق فهرست بهای مربوط به آن پروژه از زمان عقد قرارداد می باشد.
صورت وضعیت پیمانکاری در شرایط عمومی پیمان
صورت وضعیت پیمانکاری یکی از مسائل مهم و پیچیده در قراردادهای پیمانکاری است. بیشتر موارد اختلافی بین پیمانکار و کارفرما در خصوص اختلاف در صورت وضعیت پیمانکاری است. صورت وضعیت پیمانکاری، سندی است کتبی که براساس آن کلیه کارها و خدمات اجرایی که پیمانکار باید در زمان مشخص و مبلغ تعیین شده براساس قرارداد و مفاد پیمان انجام دهد نشان می دهد.
انواع صورت وضعیت‌ها
طبق قانون، دو نوع صورت وضعیت تعریف شده است:
۱. صورت وضعیت موقت
این نوع صورت وضعیت را پیمانکار به صورت دوره‌ای و در ضمن انجام کار با کمک نرم افزار حسابداری پیمانکاری تهیه می‌کند. دلیل تنظیم این سند، مطالبه مبالغی است که برای خرید مصالح پای کار و هزینه‌های تجهیز کارگاه در آن تاریخ مشخص صرف شده است. گفتنی است که اگر پیمانکار صورت وضعیت موقت را در به موقع به کارفرما تسلیم نکند، هیچ گونه مسئولیتی از نظر تأخیر در پرداخت متوجه کارفرما نخواهد بود. به آخرین صورت وضعیت موقت اصطلاحاً صورت وضعیت ماقبل قطعی گفته می‌شود.
۲. صورت وضعیت قطعی
این صورت وضعیت در پایان کار و با ارائه مستندات تنظیم می‌شود. هزینه‌های برچیدن کارگاه بعد از اتمام کار و بندهای باقی‌مانده از قرارداد در این سند قید می‌شوند. پیمانکار باید حداکثر تا یک ماه پس از تحویل موقت، صورت وضعیت قطعی را بر اساس کارهای انجام‌گرفته و مفاد پیمان به مهندس مشاور ارسال کند. وی نیز باید ظرف مدت دو ماه آن را بررسی کند و به کارفرما برساند. کارفرما موظف است حداکثر تا سه ماه بعد از وصول آن، تمام مبالغ باقی‌مانده را پرداخت نماید. گفتنی است که صورت وضعیت‌های قطعی بدون صورت وضعیت‌های موقت نیز قابل ارائه هستند و مأخذ تسویه حساب به شمار می‌روند.
صورت وضعیت موقت پیمانکاری
بعد از این که دوره ی یک ماهه پیمانکار برای صورت وضعیت به پایان رسید و به کارفرما ارسال شد؛ باید بدانیم که تمامی مقادیری که داخل صورت وضعیت پیمان درج شده‌اند؛ موقتی هستند و مبلغ اصلی صورت وضعیت پیمان در صورت وضعیت آخر بعد از اتمام پروژه درج می‌شود اما پیمانکار باید کاربلد باشد و بداند که صورت وضعیت پیمان باید از اوایل پروژه یادداشت شود و کار خود را شروع کند.
تاریخ صورت وضعیت موقت قرارداد پیمانکاری
در پایان هر ماه به تقویم شمسی، پیمانکار کارهایی را که در طی یک ماه انجام داده است در قالب صورت وضعیت پیمان، جمع‌بندی می‌کند و در زمان مقرر به کارفرما و مهندسین مشاور ارسال می‌نماید. به خاطر داشته باشید که کلیه مقادیر درج شده در فهرست بها فقط برای آن ماه است.
رسیدگی صورت وضعیت موقت
همان طور که قبلا در در لیست نرم افزارهای حسابداری معروف اشاره شد؛ پیمانکار باید وضعیت کار را در هر ماه شمسی طبق دستورالعمل‌ها و صورتجلسات و همین طور مصالح پای کار را باید درج نماید؛ پس از انجام این کار براساس فهرست بهای منظم مبلغ موقت را محاسبه کرده و به مهندسین ناظر ارجاع می‌نماید.
در طی پروژه یک شخص حقیقی یا حقوقی توسط کارفرما برای نظارت اجارای پروژه و رسیدگی به امور پیمانکار اعزام می‌شود. این انتخاب بعد از کارفرما، برعهده‌ی مشاور است.
بخش های تشکیل دهنده صورت وضعیت استاندارد
خلاصه وضعیت مالی : به ملبغ کل کارهای انجام شده است که در دو ستون ادعایی پیمانکار که با رنگ مشکی و مشاور که با رنگ قرمز می باشد قید شده است.
کارهای فاکتوری : به احجامی که به صورت فاکتوری، مصالح لازم جهت انجام عملیات خریداری شده اند.
تجهیز کارگاه : مبلغ تجهیز با توجه به پیشرفت عملیات تجهیز در هر صورت وضعیت پرداخت می گردد.
خلاصه مالی فهرست بهای هر رشته به تفکیک : ممکن است یک صورت وضعیت شامل چندین فهرست بها شود.
ریز مالی آیتم های هر فهرست بها.
خلاصه متره ، خلاصه اقلام ریز متره
ریز متره مقادیر گنجانده شده در ریز مالی
نحوه نوشتن انواع صورت وضعیت
صورت وضعیت استاندارد باید دربردارنده تمام موارد زیر باشد:
۱. شناسنامه صورت وضعیت: منظور صفحه اول هر صورت وضعیت است که در آن اطلاعاتی از قبیل موضوع پیمان، تاریخ و مدت آن، مشخصات پیمانکار، مشاور، کارفرما و تمام مبانی قرارداد درج می‌شود. به این صفحه اصطلاحاً روکش صورت وضعیت نیز گفته می‌شود.
۲. مستندات: تمامی ابلاغیه‌های دریافتی از کارفرما، صورتجلسات و دستور کارها باید به عنوان مستند در صورت وضعیت درج شوند.
۳. ریز متره: تمام مقادیر طول، عرض و ارتفاع کار باید توسط مترور اندازه‌گیری شود و ریزبه‌ریز در این برگه بیاید.
۴. خلاصه متره: این برگه دربردارنده خلاصه‌ای از کارهای انجام گرفته و هزینه‌های آنها است که از جدول ریز متره استخراج می‌شود.
۵. ریز مالی: این فهرست عمدتاً برای ارائه صورت وضعیت قطعی تنظیم می‌شود و شامل توضیح تمام مبالغی می‌شود که از ابتدای پروژه هزینه شده است.
۶. خلاصه مالی کل: این سند بر اساس ریز مالی تدوین می‌شود و دربردارنده خلاصه‌ای از برآوردهای هزینه‌ای پروژه است و اصطلاحاً به آن روکش مالی هم گفته می‌شود. در برخی پروژه‌های عمرانی طولانی‌مدت مانند سدسازی یا راه‌سازی، خلاصه مالی فصلی نیز تدوین و ارائه می‌شود.
۷. فاکتورهای خرید: اقلام فاکتوری باید معتبر و قابل پیگیری باشند و جداگانه در مدارک بیایند.
انواع ضرایب پیمان در تهیه صورت وضعیت
در تهیه‌ی صورت وضعیت‌ها، ضرایبی وجود دارد که در محاسبه مقادیر دقیق به پیمانکار، مشاور و کارفرما کمک شایانی می‌کند. در این بخش ما قصد داریم با ذکر انواع ضرایب پیمان در تهیه صورت وضعیت، آنها را به شما معرفی کنیم.
انواع ضرایب در صورت وضعیت:
ضریب طبقات
ضریب ارتفاع
ضریب پیمان
ضریب منطقه‌ای
ضریب تعدیل
ضریب مصالح پای کار
ضریب بالاسری
ضریب صعوبت
ضریب تجهیز و برچیدن کارگاه