کونگ فو یا ووشو

مدتهاست که جهان با هنرهای رزمی چینی آشنا هستند، از سینما گرفته تا باشگاه های ورزشی، کمتر محلی است که سخن از این هنرهای رزمی در آن دیده نشود. اما به راستی «کونگ فو» و «ووشو» با هم یکی هستند یا دو موجودیت متفاوت اند؟

حقیقت این است که کونگ فو یک لغت چینی به معنای تخصص یا مهارت داشتن در یک فعالیت است و می تواند در هر نوع فعالیتی به فرد ماهر این عنوان را داد. با این حساب یک کونگ فوکار، یک متخصص است، حال متخصص هنر رزمی باشد یا خوشنویسی.

 ووشو اما در واژه به معنای «هنر رزم» است و در اصطلاح به معنای «دعوا نکنید (و با هنر خود برتری خود را نشان دهید)».

 با این حساب سعی در آن است که ورزش رزمی چینی ها را ووشو بخوانیم.

به طور کلی ووشو در ایران یک هنر رزمی تازه وارد است و زمانی تصور می شد کونگ فو توآ که یک ورزش ایرانی است و با الگوبرداری از کنگفو چینی ها ساخته شده ریشه چینی دارد و تا مدت ها ووشو را سبکی از این ورزش می دانستند. خوشبختانه موضوع تا حدود زیادی حل شده است و امروزه اکثر جامعه ورزشی ووشو را می شناسند.

 این رشته رزمی شاخه ها و سبک های بسیار زیادی حتی در خود چین دارد و از آنجایی که تقریباً تمامی اساتید متخصصان رشته ورزشی سلایق تفاسیر و دیدگاه های متفاوتی نسبت به اصل و فرع این ورزش دارند یکپارچه کردن این ورزش از لحاظ فنون و حرکات ممکن نیست.

چینی‌ها برای توسعه این ورزش در جهان مشترکات در فنون و فلسفه این هنر رزمی را مدرن کرده و به طور کلی با کاهش خشونت ذاتی این ورزش در دو صورت مبارزه آزاد و نمایشی قوانینی را برای آن تدوین کردند.

شکل مبارزاتی هنر رزمی، ساندا نام دارد البته در گذشته به آن سانشو هم گفته می‌شد و برای مبارزه ایمن تر دارای کلاه، دستکش، ساق بند و هوگو (محافظ میان تنه) است. این شکل از ووشو فرم های آموزشی نیز در کنار آموزش حرکات رزمی درون زمین مبارزه نیز دارد.

شکل نمایشی این ورزش «تالو» نام دارد که به اجرای حرکات ظریف و حساب شده نمایشی در قالب فرم ها به صورت فردی یا دسته جمعی می پردازد. فدراسیون ووشو چین IWUF، طور معمول در سه سبک رایج نان چوان، چانگ چوان و تای چی چوان که به ترتیب نماینده ووشو جنوب چین، شمال چین و ووشوی نیروی درونی است، همواره مسابقاتی در سراسر جهان برگزار می‌کند.

 چانگ چوان به پرش ها، حرکات نرم، ظریف و البته باله مانند معروف است. حال آنکه نان چوان بیش تر بر حرکات محکم، قدرتی و کوتاه متمرکز است. در نقطه مقابل، تای چی چوان، بر حرکات آرام، نرم، کشش و تمرکز بر ذهن و اندام تأکید دارد و تقریباً از سنین بسیار پایین تا افراد سالمند از این ورزش سود می برند و حتی گاهی پزشکان این شکل از ووشو را جهت درمان و حفظ تحرک در بیماران و سالمندان توصیه می‌کند.

یکی از مزایای تای چی آن است که  در هر مکان و در هر زمانی  می توان به آن پرداخت چرا که این سبک از ووشو نیاز به فضای زیادی نداشته و اساساً حتی نیاز به حضور در باشگاه نیز ندارد.

باید توجه شود که برای همه نوع ورزشی باید زیر نظر مربیان متخصص فعالیت دارد، اما بعضی از ترکیبات ساده که در حد نرمش هستند، برای بسیاری از افراد عارضه‌ای ایجاد نمی‌کنند. لذا در مقاله بعدی حرکات ساده ای از تایچی برای حفظ تحرک و سلامتی پیشنهاد خواهم داد.