آشنایی با انواع کاغذ صافی
کاغذ صافی نوعی کاغذ سلولزی است که برای جدا کردن ذرات شن و ماسه از آب به کار برده می‌شود. البته فقط برای تصفیه آب نیست و برای جدا کردن سایر مواد جامد از مایعات نیز کاربرد دارد. این نوع کاغذ خاصیت نفوذناپذیری دارد و با استفاده از الیاف سلولزی تهیه می‌شود. از جمله کاربردهای آن می‌توان به آزمایشگاه‌های شیمی و زیست‌شناسی اشاره کرد. در ادامه مطلب شما را با این نوع کاغذ، انواع و کاربردهای آن آشنا می‌کنیم.
در مورد کاغذ صافی چه می‌دانید؟
کاغذ صافی نوعی کاغذ نیمه تراوا است که با استفاده از الیاف سلولز تهیه می‌شود. این کاغذ مثل یک فیلتر عمل می‌کند و قادر است مایعات را از خود عبور دهد و هر نوع مواد جامد را نگه دارد. از جمله کاربردهای مهم انواع کاغذ صافی می‌توان به استفاده در استخراج فلزات گران قیمت مثل طلا و نقره اشاره کرد. همچنین به عنوان مهم‌ترین مشخصات و ویژگی‌های آن می‌توان به مقاومت در برابر رطوبت و مواد اسیدی و بازی اشاره کنیم. برای مطالعه بیشتر درباره این که کاغذ صافی چیست، این مقاله را بخوانید.
انواع کاغذ صافی در بازار
اگر قصد خرید کاغذ صافی را دارید، قبل از هر چیز باید با انواع آن آشنا شوید. این کاغذ را از چندین جهت به انواع مختلف دسته‌بندی می‌کنند؛ از یک سو براساس جنس و ماده تشکیل دهنده و از سوی دیگر از نظر بافت دسته‌بندی می‌شود. انواع کاغذ صافی براساس جنس عبارتند از:
کاغذ منفذ یا متخلخل (Pore Size)
نوعی از کاغذهای صافی در بازار دارای تعدادی منافذ صافی با اندازه مشخص هستند؛ به طوری که فقط قادر است ذرات بزرگ را نگه دارد و ذرات کوچکتر از آن عبور می‌کند.
کاغذ فیلتر سلولزی (Cellulose Filter)
نوع دیگری از کاغذ صافی که با استفاده از سلولز ساخته می‌شود، تنها برای صاف کردن مایعات کاربرد دارد. این نوع کاغذ قادر است ذرات تا 2.5 میکرومتر را در خود نگه داشته و از ورود آنها به مایعات جلوگیری کند. به همین دلیل آن را در آزمایشگاه‌ها برای فیلتراسیون گرانشی روی قیف‌های ساده شیشه‌ای یا پلاستیکی قرار می‌دهند. این محصول با گرید‌های متفاوت و به صورت تاشده در بازار عرضه می‌شود.
کاغذ صافی غشائی یا ممبران فیلتر (Membrane Filter )
یکی دیگر از از انواع کاغذ صافی ممبران فیلتر است که می‌تواند ذرات را روی سطح غشاء نگه دارد. میزان دقت این کاغذ در نگهداشتن ذرات حدود 0.2 میکرومتر است. به همین دلیل از آن برای فضاهایی که دچار آلودگی هوا یا مشکلات میکروبیولوژیکی هستند، استفاده می شود.
کاغذ صافی اشلس با درصد خاکستر کم یا بدون خاکستر (Ashless)
اگر کاغذ صافی با درصد خاکستر کم یا بدون خاکستر را آتش بزنید، یک صافی سلولی در هوا با دمای 900 درجه سانتیگراد ایجاد می‌شود. این نوع کاغذها برای آنالیزهای گرانش سنجی کاربرد دارند.
کاغذ صافی کمی (Quantitative Filter Papers)
باز هم برای آنالیز گرانش سنجی و یا برای فیلتراسیون از کاغذ صافی کمی استفاده می‌کنند. برای اینکه رسوب شیمیایی را در این نوع کاغذ صاف کنند، از قیف بوخنر تحت خلاء استفاده می‌شود.
کاغذ صافی‌های کیفی ( Qualitative Filter Papers )
نوع دیگری از کاغذهای صافی، برای شناسایی مواد کاربرد دارد. به این معنا که شباهتی با سایر کاغذهای صافی ندارند و تنها برای تمایز بین مواد استفاده می‌شوند.
کاغذ صافی شیشه‌ای ریز رشته‌ای (Glass Microfiber Filter)
به این نوع کاغذ صافی میکروفایبرگلاس هم گفته می‌شود. برای ساخت آن از ریز رشته‌های شیشه‌ای استفاده می‌شود. از خصوصیات آن، نگهداری ذرات تا محدود زیر میکرون است. همچنین این نوع کاغذ صافی می‌تواند دماهای بالا (حداکثر 550 درجه سانتیگراد) را تحمل کند. زمانی که از کاغذ صافی شیشه‌ای ریز رشته‌ای استفاده می‌شود، آن را در مجاورت شعله قرار می‌دهند.
انواع کاغذ صافی از جهت بافت
یک معیار دیگر برای دسته بندی کاغذهای صافی، توجه به نوع بافت الیاف آنهاست. براین اساس کاغذهای صافی شامل موارد زیر هستند:
کاغذهای ریز بافت
اگر بخواهید رسوب‌های خیلی ریز را فیلتر کنید، باید از این نوع کاغذ صافی استفاده کنید. بافت آنها با تخلخل 2 تا 3 میکرون و سرعت نسبتا پایین برای این کاv مناسب است. از جمله کاغذهای صافی ریز بافت می‌توان به واتمن 42 و 44 و باند آبي S&S 5893 Schliecher & Schuell 5893 اشاره کنیم.
کاغذ صافی بافت متوسط
وقتی قرار باشد دانه‌های رسوب متوسط را فیلتر کنید، این نوع کاغذ صافی مناسب است. زیرا بافت آن درشت و با تخلخل 8 تا 10 میکرون است. همچنین سرعت نسبتا بالایی دارد. از جمله کاغذهای صافی بافت متوسط می‌توان به واتمن 40 و باند سفيدS&S 5892 اشاره کنیم.
کاغذهایی با بافت درشت
سومین نوع کاغذ صافی دارای بافت درشت است. از این محصول تنها برای فیلتر کردن دانه‌های رسوب درشت و یا رسوب‌های ژلاتینی استفاده می‌شود. این نوع کاغذ بافت‌های درشت با تخلخل 20 تا 25 میکرون دارد و سرعت آن بالاست.
نحوه استفاده از کاغذ صافی
برای اینکه از این نوع کاغذ برای فیلتر کردن استفاده کنید، باید ابتدا آن دقیق تا بزنید. وقتی 4 مرتبه تا زدید، آن را باز کنید. 4 مثلث مشاهده می‌کنید که باید یک مثلث از این تقسیم‌بندی را با قیچی برش بزنید. سپس آن را به شکل مخرول درآورید تا به زاویه 60 درجه برسد. حالا وقت آن رسیده تا این کاغذ را که شکل قیف پیدا کرده است، روی قیف قرار دهید. به طوری که هیچ هوایی بین آنها نباشد. سپس مایعات همراه با رسوب را از آن عبور دهید.