یاقوت کبود

یاقوت کبود یک نوع کوراندوم بسیار نادر و فانتزی است که قابلیت منحصر به فردی در تغییر رنگ در هنگام قرارگیری در معرض منابع مختلف نور دارد. خواص سنگ آکوامارین اگرچه رنگ آبی شایع ترین رنگ آن است، اما رنگ یاقوت می تواند بسته به عوامل رنگ آمیزی در داخل سنگ در طیف وسیعی از رنگ های دیگر، از جمله سبز، زرد، صورتی و بنفش باشد.
به طور معمول، اغلب رنگ یاقوت در نور آفتاب روز، آبی و در نور مصنوعی، به بنفش تغییر می کند.
یاقوتی که درجه زیادی از خاصیت تغییر رنگ داشته باشد، می تواند به طور قابل توجهی تغییر رنگ دهد اما اکثر موارد فقط از رنگ آبی به بنفش مایل به آبی تغییر می کند.

به منظور تغییر واقعی رنگ یاقوت، نمونه ها باید در شرایط نورانی مختلف، از جمله نور روز در صبح زود، نور بعد از ظهر، نور فلورسنت و نور لامپ رشته ای مشاهده شوند.
قابلیت منحصر به فرد و نادر برای تغییر رنگ تنها در یاقوتی رخ می دهد که به دو رنگ از طول موج های نور حساس باشد.
به عنوان مثال، سنگ های قیمتی قرمز به نظر قرمز می رسند زیرا همه فرکانس های نور به جز قرمز را جذب می کنند،
اما سنگ های قیمتی که تمام فرکانس های نور به جز آبی و قرمز را جذب می کنند وقتی که نور دارای طول موج های آبی قوی باشد، به رنگ آبی و هنگامی که دارای طول موج های قرمز باشد، قرمز دیده می شوند.
نور طبیعی، متعادل است، به همین دلیل، یاقوت چند رنگ، بهتر است در نور طبیعی روز مشاهده شود.

تشخیص سنگ یاقوت کبود

از آنجایی که یاقوت کبود ، نوعی کوراندوم است، دومین سنگ معدنی روی زمین شبیه به الماس است.
با توجه به سختی فوق العاده آن، به راحتی می توانند از سنگ های دیگر با رنگ و لعاب مشابه تمیز داده شود.
یاقوت کبود فانتزی دارای سنگینی 4، ضریب شکست 76/1 تا 78/1 و ضریب دو بعدی شدن (birefringence) 008/0 است.
یاقوت کبود دارای ساختار کریستالی Trigonal با سه سطح متقارن و چهار محور است. شکل کریستال به تنوع منابع سنگ بستگی دارد.
یاقوت کبود هیچ شکاف یا ترک واقعی ندارد، اما ممکن است یک شکستگی کوژی یا ناهموار داشته باشد.

منابع اصلی سنگ یاقوت کبود

یاقوت کبود از نقاط مختلف جهان از جمله تایلند، سریلانکا (سیلان)، کامبوج، تانزانیا، نیجریه، کنیا، ماداگاسکار، تانزانیا، استرالیا، چین و ایالات متحده آمریکا استخراج می شود.
سریلانکا (سیلان) و ماداگاسکار در تولید یاقوت کبود پیشرو هستند.

یاقوت استخراج شده از منطقه کشمیر هند، منطقه پیلین کامبوج، برمه (میانمار) و سریلانکا (سیلان) بیشترین ارزش را دارد.

رنگ یاقوت کبود

رنگ یاقوت کبود بر اساس منبع نور تغییر می کند.
شایع ترین تغییر رنگ در آن از آبی (نور روز) تا بنفش مایل به آبی (نور رشته ای) است، اما ممکن است ترکیب های مختلف دیگر نیز داشته باشد.
رنگ آبی یاقوت کبود ناشی از آهن و تیتانیوم است و رنگ های بنفش به علت وجود وانادیم است.
ناخالصی های آهن باعث ایجاد سنگ های رنگی زرد و سبز می شود.

وضوح و درخشندگی سنگ یاقوت کبود

بر خلاف یاقوت سرخ، یاقوت کبود معمولا دارای شفافیت بسیار عالی و تعداد کمی ناخالصی است که از لحاظ دیداری، اصطلاحا تمیز و پاک است.
اکثر یاقوت های کبود بسیار کوچک هستند اما سنگ های بزرگتر با وضوح عالی نیز پیدا می شوند. یاقوت کبود با یک بار تراش و جلا، دارای درخشندگی شیشه ای جذاب (شبیه شیشه ای) خواهد بود.

تراش و شکلدهی سنگ یاقوت کبود

یاقوت کبود دارای خاصیت تغییر رنگ معمولا دارای بیشترین میزان از قابلیت تغییر رنگ است.
یاقوت کبود در انواع مختلف تراش و شکل در دسترس است، با این حال، بیضی، دایره و بالشتی محبوب ترین شکل از یاقوت کبود خالص هستند.
یاقوت کبود اغلب برای به حداکثر رساندن خاصیت تغییر رنگ به شکل دامله یا گنبدی تراش داده نمی شود.

بهبود دهی سنگ یاقوت کبود

اکثر یاقوت های کبود معمولی، حرارت دهی می شوند.
اغلب قبل از تراش، بین 1700 تا 1800 درجه سلسیوس (3100 تا 3300 درجه فارنهایت) گرم می شوند.
اگرچه این کار برای یاقوت کبود دارای خاصیت تغییر رنگ رایج نیست، اما ممکن است شکستگی و ترک بعضی از سنگ ها پر شود و یا صیقل داده شود.
یاقوت کبود تغییر رنگ بهبوددهی نشده، بسیار نادر است، اما غیر ممکن به نظر نمی رسد.

https://chaav.ir/blog/13-%D8%AA%D8%B4%D8%AE%DB%8C%D8%B5+%D8%B3%D9%86%DA%AF+%D8%A2%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%86

خصوصیات سنگ شناسی یاقوت کبود

فرمول شیمیایی : Al2O3؛ اکسید آلومینیوم
ساختار : کریستالی تریگونال، گوشه دار دو طرفه، استوانه اس، هرم شش ضلعی و فشرده
رنگ : تن های مختلف آبی، بی رنگ، صورتی، نارنجی، زرد، سبز، بنفش، سیاه
سختی : 9 در مقیاس موهس
ضریب شکست : 762/1 تا 788/1
چگالی : 95/3 تا 03/4
ورقه ورقه شدگی ندارد
شفافیت : شفاف، نیمه شفاف و مات
انکسار : دوگانه 008/0-
درخشش : شیشه ای
فلورسنس یاقوت کبود آبی : ندارد؛ یاقوت کبود بی رنگ: نارنجی زرد، بنفش