تست بانک خازن چگونه باید انجام شود !؟

تست بانک خازن یکی از ابزارهای مهم در زمینه‌ی الکترونیک و برق محسوب می‌شود که برای اندازه‌گیری و ارزیابی خازن‌های الکترولیتی، سرامیکی، پلی‌استری و… استفاده می‌شود. این دستگاه با توجه به نیاز کاربر، بانکی از خازن‌ها را به صورت همزمان به دستگاه آزمایشگاهی متصل کرده و عملکرد آن‌ها را بررسی می‌کند. این بانک خازنها به صورت تکی یا چندگانه قابل استفاده است و می‌تواند برای تعمیرات، تعیین نقص، کنترل کیفیت و… در صنایع مختلف از جمله صنایع الکترونیکی، برق و الکتریکی، مخابرات و سایر صنایع مرتبط، بسیار مفید واقع شود.

تست بانک های خازن

بانک‌های خازنی به عنوان یکی از عناصر کلیدی در سیستم‌های قدرت، برای ذخیره و انتقال انرژی الکتریکی به کار می‌روند. به منظور اطمینان از عملکرد صحیح و بهینه این بانک‌ها، نیاز به تست و کالیبراتسیون دوره‌ای آن‌ها است. در تست بانک های خازن، مجموعه‌ای از تست‌ها و اندازه‌گیری‌ها انجام می‌شود تا صحت عملکرد و قابلیت اطمینان بانک خازنی بررسی و تضمین شود. این تست‌ها شامل اندازه‌گیری خازن تابلو برق، تعیین فاصله نوسانات خازنی، بررسی عیب‌یابی و تعیین ولتاژ عایقی و تعیین مقاومت داخلی و خارجی بانک خازنی می‌شوند. در کالیبراسیون بانک‌های خازنی، پارامترهایی مانند دقت اندازه‌گیری، خطای کالیبراسیون و وضوح نمایشگر کالیبراتور بررسی می‌شوند. تست و کالیبراتسیون دوره‌ای بانک خازنی، می‌تواند به جلوگیری از خرابی و هزینه‌های زیاد تعمیر و نگهداری بانک‌های خازنی کمک کند.

برور شده تا این قسمت / 12 اردیبهشت 1402

چه کاری در حین تست بانک خازنی باید انجام می‌شود؟

سه نوع آزمایش در برنامه آزمایش وجود دارد. این سه موارد زیر هستند:

۱-تست‌های روتین:

آزمون دیداری (Visual examination)
تست آب بندی در دمای ۸۰۰C+۵۰C به مدت ۳ ساعت (Sealing test at ۸۰۰C + ۵۰C for ۳ Hours.)
تست خروجی و ظرفیت (Test for output and capacitance.)
تست مقاومت عایق (Insulation resistance test.)
تست ولتاژ بین ترمینال‌ها (Voltage test between terminals:)
تست ولتاژ بین ترمینال‌ها و قاب خازن‌ها (Voltage test between terminals and container)
تست ولتاژ بین ترمینال‌ها و نگه‌دارنده‌های بانک خازن (Voltage test between terminals and container for capacitor banks)
تست کارآمدی دستگا دشارژ شارژ (Test for efficacy of discharge device)
اندازه‌گیری تانژانت زاویه تلفات دی الکتریک (tanδ) (Measurement of tangent of dielectric loss angle (tanδ))

۲-تست‌های تایپ تست:

تست تحمل نوسان ولتاژ بالا (High Voltage Impulse Withstand Test)
تست عایق بوشینگ‌ها (Bushing Test)
تست تحمل دمایی (Thermal Stability Test)
تست ولتاژ اثر رادیویی (RIV) (Radio Influence Voltage Test)
تست کاهش ولتاژ (Voltage Decay Test)
تست تخلیه شارژ در حالت اتصال کوتاه (Voltage Decay Test)

۳-تست راه اندازی و یا قبل از نصب بانک خازنی:

در زمان قبل از نصب و راه اندازی، باید بعضی از تست‌های ساده روی بانک خازن باید انجام شود تا اطمینان حاصل شود که ارتباط و اتصال بانک و هر واحد به درستی و منطبق با استاندارد‌های خاص و معین انجام شده است یا نه.

تست بانک خازن باید چگونه انجام شود؟

ارزیابی ریسک سایت

قبل ازانجام تست‌ها، هر خطری و ریسک مربوط به نصب بانک خازنی در سایت باید تشخیص داده شود و اقدامات کنترلی و ایمنی مناسب توسط افراد مورد تایید باید انجام شود و همچنین تمام این موارد باید ثبت گردد. اگر خطر یا ریسک را نمی‌توان کاهش داد کار را متوقف کرده و کمک درخواست کنید
همه کار‌ها باید با خالی شدن انرژی بانک خازن و اقدامات کنترل مناسب در مکان مناسب انجام شود تا از تماس ناخواسته با موجودات زنده یا آلوده کرن نواحی جلوگیری شود.
بعد از ارزیابی کامل، باید مجوز تست داده شود.

انجام ارزیابی خازن بین سیستم‌های الکتریکی

باید تمام سیستم‌ها ارزیابی شوندکه آیا تحت شرایط مناسب، خازن از این سیستم‌ها ایزوله شده اند
عوامل مثل حساسیت رله‌های حفاظتی بانک خازن و ولتاژ خازن تحت تست باید درنظر گرفته شوند تا انرژی ذخیره شده در خازن به سیستم تحت حفاظت وارد نشود.

ثبت و شناسایی جزئیات هر واحد خازن

نام تولید کننده
توضیح نام تولیدکننده
شماره سریال تولید کننده
سال تولید
ظرفیت خازنی Cn و ظرفیت اندازه‌گیری شده که روی بخش لیبل خازن ثبت شده است
شماره سریال روی هر بدنه خازن
خروجی نامی Qn
ولتاژ نامی Un
جریان نامی In
دسته دمایی
شناسایی جزئیات مایع دی‌الکتریک هر راکتور تنظیم کننده یا محدود کننده‌ی جریان هجومی

بازرسی دیداری ازشرایط بانک خازن

بازرسی سطوح خارجی و اطمینان از پاک بودن وخشک بودن واحد‌های خازن و راکتور‌ها
چک کردن درست بودن اتصالات اصلی
چک کردن ارتِ فریم‌های بانک خازن و محوطه و پیوست‌های آن

اندازه‌گیری مقاومت عایقی

تست‌های مقاومت عایقی باید یک دقیقه برای هر خازن انجام شود.
در جایی که عناصر مختلفی به شکل موازی متصل شده‌اند، برای مثال خازن‌ها، لازم نیست که یک اندازه‌گیری مقاومت عایق جدا برای هر عنصر انجام شود.
برای اطمینان از این که خازن‌های اندازه‌گیری شده به اندازه کافی شارژ شده باشند تا بتوان محاسبه مقاومت عایق به شکل دقیق انجام شود، باید اطمینان حاصل شود که بیش از ۵% تغییر در مقاومت عایق در یک دوره زمانی ۱ دقیقه وجود نداشته باشد. (زمانی تست صحیح است که تغییر در مقدار مقاومت عایقی در ۱ دقیقه کمتر از ۵ درصد است)

اندازه‌گیری ظرفیت

اندازه‌گیری ظرفیت هر واحد خازن با یک پل خازنی
پیشنهاد می‌شود که واحد‌های خازن برای اندازه‌گیری جدا نشوند، چون باعث آسیب ناخواسته به عایق‌های واحد‌های خازن می‌شود.
ممکن است منبع جریان AC متصل شده باشد تا به واحد‌های خازن به شکل سری جریان وارد شود؛ و ولتاژ اندازه‌گیری شده در هر واحد نیز کمک می‌کند تا ظرفیت خازن براساس فرمول زیر محاسبه شود:
C = I / (۲ x Pi x f x V)
C=ظرفیت در واحد فاراد، V= ولتاژ به واحد ولت، I= جریان تزریق شده در واحد آمپر و f= فرکانس جریان تزریقی است.

انجام تست ولتاژ بالا

در زمانی که بانک خازن دوباره برای سرویس‌دهی قرار است استفاده شود ممکن است به صلاحدید مهندس مسئول نیاز به تست ولتاژ بالای DC و AC باشد.
یک خازن باید ولتاژ تست DC را برای ۱۰ ثانیه بین ترمینال‌های اصلی تحمل کند.
مقدار ولتاژ باید به شکل زیر اعمال شود:
Utest = Un x ۴.۳ x ۰.۷۵
در اینجا Utest=ولتاژ تست اعمال شده. Un=ولتاژ خازن است.
بعد از تست ولتاژ بالا، اندازه‌گیری مقاومت عایق را برای تایید عایق، دوباره انجام دهید

چک کردن نامتعادلی هر بانک

با بررسی و محاسبه‌ی مقادیر ظرفیت اندازه‌گیری شده، باید توازن هر بانک چک شود.
در جایی که لازم است، باید خازن‌ها جابه جا شوند تا تعادل قابل قبول بانک به دست آید و نا متعادلی بانک خازن از بین برود

تزریق اولیه:

یک ولتاژ ۳ فاز به ورودی‌های بانک خازن اعمال کنید ومقادیر زیر را اندازه گیری کنید
ولتاژ اعمال شده به هر فاز (فاز به فاز و فاز به نول)
جریان خطی هر فاز
ولتاژ نقطه خنثی بانک خازن نسبت به نول
جریان CT‌های حفاظتی/اندازه‌گیری
ولتاژ و جریان اندازه گیری شده در خروجی حفاظت متعادل کننده

بررسی کنید که هر کدام از ولتاژ/جریان‌های متوازن، هنگام اندازه‌گیری با ولتاژ تست تزریق اولیه با ولتاژ واقعی پایین‌تر از حد آستانه باشد تا خطای عدم توازن اتفاق نیفتد
درصورتیکه ولتاژ/جریان نامتعادلی بیش از حد باشد ممکن است توازن و متعادل کردن مجدد بانک موردنیاز باشد.

چک لیست کامل پیش از نصب بانک خازن

برای استفاده‌ی ازبانک خازنی بعد از نصب برای اولین بار باید آیتم‌های زیر قبل از برق دهی چک شوند

چک کردن قاب‌های فلزی که سالم است و در زمان حمل و نقل آسیب ندیده اند
چک کردن همه پنل‌های ثابت که به درستی در محل درست قرار گرفته باشند و به درستی پیچ و مهره شده اند.
چک کنید که تمام در‌ها به درستی نصب شده اند و به آزادی حرکت می‌کنند
چک کردن عملکرد درست قفل در‌ها
چک کردن ظاهر و رنگ و تمیز بودن و بدون خش
چک کردن این که واحد به درستی نصب شده باشد تا از دسترسی افراد احرازهویت نشده جلوگیری شود
چک کردن این که همه اتصالات کابل‌ها کنترل درست و محکم باشند
چک کردن خازن‌ها و عایق‌ها که تمیز و بدون آسیب باشند
چک کردن این که باس بار و اتصالات آن به درستی متصل شده باشند و گشتاور اتصالات آن مناسب است
چک کردن این که اتصالات عایق خازن به درستی انجام شده باشند واتصالات بوشینگ‌های آن دارای گشتاور مناسب است
چک کردن این که اتصالات زمین از زمین اصلی به اطاقک سسدرست باشند
چک کردن همه در‌ها و پوشش‌ها که به درستی ارت و هم بندی شده باشند
چک کردن نور اتاق و سیستم روشنایی آن
چک کردن وضعیت گرمایشی
چک کردن نصب درست همه اتصالات/فیوز‌ها
چک کردن کار تمام عملکرد حفاظتی و کنترلی رله‌ها

انرژی دادن و انجام تست‌های روی بار

بعد از انرژی دادن، ولتاژ‌های ثانویه و جریان‌های روی مدار‌های ثانویه اندازه‌گیری و حفاظتی را ثبت کنید که شامل فاز، نا متعادلی آن‌ها می‌شود
اطلاعات را چک کنید تا از صحیح بودن عملکرد خازن مطمئن شوید حتی ممکن است چندین بار نیاز باشد تا خازن‌ها را قطع و وصل کنید تا از عملکرد آن‌ها مطمئن شوید.