برق صنعتی چیست و چه کاربردی دارد؟

شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که برق صنعتی چیست و چه کاربردی برای من دارد. در این مقاله قصد داریم به شما از کاربرد برق صنعتی و همچنین بازار کار آن در ایران بگوییم. پس با الکتروشایلی همراه باشید.

برق صنعتی چیست؟

از نظر معنی لغوی اگر بخواهیم برق صنعتی را معنی کنیم، یعنی برقی که در صنعت استفاده می‌شود یا به معنی علم و تخصصی که به کاربرد برق در صنعت پرداخته است. اما قطعا این تعریف نمی‌تواند همیشه درست باشد و جاهایی نیاز به تامل دارد. در برخی موارد برق ساختمان و حتی اتوماسیون را می‌بینیم که در آن برق صنعتی و تجهیزات آن بکار رفته است و همچنین آسانسور که در آن درایوها و موتورهای الکتریکی استفاده می‌شود.

چرا برق صنعتی؟

برق صنعتی یکی از پرکاربردی ترین گرایش های برق و برقکاری آن جزو شغل های پردرآمد حوزه برق است، که در هر شرایط اقتصادی هم مورد نیاز است. دانشجویان و فارغ التحصیلان برق به دنبال یادگیری مهارت برقکاری صنعتی برای ورود به بازار کار هستند.

همچنین به دلیل به کارگیری فراوان در صنعت، هرسال تکنولوژی و دانش آن به روز می شود. بسیاری از برقکاران هم تمایل دارند در این زمینه فعالیت کنند و پروژه بگیرند.

برق صنعتی درجه یک و درجه دو

برقکار صنعتی درجه یک و دو، بیان کننده سرفصل های اصلی، برای آموزش آکادمیک برق صنعتی است. به عبارت دیگر دو نام برای دوسطح یادگیری برق صنعتی هستند. سرفصل ها توسط سازمان فنی و حرفه‌ای تدوین و به همین نام در آموزشگاه‌های خصوصی هم تدریس می‌گردد. که شامل این سرفصل‌ها می‌شود:

حفاظت اشخاص

توانایی شناخت انواع خطا
بررسی عبور جریان برق از بدن انسان و انواع برق‌گرفتگی انسان
روش‌های جلوگیری از برق‌گرفتگی
چاه ارت و اصول اجرایی آن

حفاظت شبکه و تجهیزات

انواع فیوزها و نحوه کاربرد آن در شبکه
انواع رله‌های حفاظتی و کاربرد آن‌ها
انواع تجهیزات حفاظتی
سیستم اعلام حریق و اعلام سرقت
دوربین‌های مدار بسته

تجهیزات مدار فرمان و قدرت

تجهیزات مدارهای الکتریکی و تابلوهای صنعتی
نحوه انتخاب تجهیزات مدارات فرمان (کنتاکتور، بی‌متال، سیم و كابل، تايمر و …)
انواع رله‌های مدار فرمان
UPS، باتری و دیزل ژنراتور
خازن‌های اصلاح ضریب توان و تابلو خازنی
انواع تابلو برق و تابلو‌های توزیع

ماشین های الکتریکی

انواع ترانسفورماتورها
انواع الکتروموتورها صنعتی
انواع الکتروموتورهای چند دور
انواع تلفات در الکتروموتورها
انواع راه اندازی الکتروموتورهای صنعتی
انواع تجهیزات حفاظتی الکتروموتورها
انواع روش‌ها و تجهیزات راه‌اندازی الکتروموتورها
انواع جرثقیل‌های سقفی و دروازه‌ای
آسانسور و اصول آن

طراحی و شبیه سازی مدار فرمان

کاربرد مدار فرمان در برق
نقشه‌خوانی و تکنیک‌های آن
آشنایی با انواع رسم نقشه‌های صنعتی
آشنایی با نرم‌افزارهای شبیه‌سازی
رسم نقشه‌های الکتریکال به کمک نرم‌افزار
رله‌های برنامه‌پذیر

بازار کار برق صنعتی

همانطور که از نام این رشته می‌توان حدس زد، این دانش و مهارت بیشتر در صنعت کاربرد دارد. برای مثال افراد شرکت‌کننده در دوره‌ آموزش برق صنعتی، کار با وسایل و تجهیزاتی را می آموزند که در کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و به طور کلی در سطوح صنعتی و تجاری کاربرد دارند. افراد فعال در این حرفه می توانند در یکی از مراکز زیر مشغول به کار شوند:

پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها
کارخانه‌ها و مراکز بزرگ صنعتی
کارگاه‌های صنعتی
شرکت‌ها و مراکز تابلوسازی
فروشگاه‌های تجهیزات برق‌صنعتی
به عنوان مدرس در آموزشگاه‌ها و مراکز فنی‌ و حرفه‌ای

چطور برق صنعتی را یاد بگیریم؟

آموزش این علم را می‌توان به دو قسمت تقسیم کرد:

1.مفاهیم پایه و مقدماتی، مانند یادگیری المان و تجهیزات و اصطلاحات. این بخش را می‌توان با استفاده از کتب، مقالات و فیلم‌های آموزشی فرا گرفت، که باید شامل این سرفصل‌ها شود:

آشنایی با تجهیزات برق صنعتی و نحوه استفاده از آن‌ها

آشنایی با مدار فرمان و مدار قدرت و توانایی تحلیل آن‌ها

نقشه‌خوانی و توانایی تحلیل یک نقشه برق

2.نکات تجربی و تکنیک‌ها، که بیشتر شامل دستورالعمل‌ها و نکات سیم‌بندی و راه‌اندازی تابلو برق می‌شود. این بخش نیاز به کار عملی و یادگیری در کنار یک استادکار دارد چراکه آشنایی با تجهیزات از شما یک برقکار حرفه‌ای نمی‌سازد. فردی می‌تواند به عنوان یک برقکار صنعتی مشغول به کار شود که در مرحله اول تئوری برق صنعتی درجه یک و دو را فرا گرفته باشد و در کنار آن با انواع سیستم کنترل، ترانسفورماتورهای سه فاز، مدارهای کنترل روشنایی و حرارت، اصول اولیه کار با PLC آشنایی داشته باشد و بتواند با آن‌ها کارکند که شامل دستگاه برش، فرز و CNC، کوره‎ها و هیترهای صنعتی، جرثقیل‌های سقفی، کمپرسور، پمپ‌ آب و سیالات، دستگاه پاشش رنگ، موتورهای الکتریکی تک فاز و سه فاز می‌شود.

چطور سیم و کابل انتخاب کنیم؟

یکی از مشکلات برقکاران صنعتی، انتخاب نمره سیم یا کابل برای مدار است. در برق صنعتی، معمولا از کابل های بزرگتر برای جوابگویی مصرف کننده ها استفاده می شود. از کابل 4 رشته ای، که سه تای آن مربوط به فاز (L1,L2,L3) یا (R,S,T) و یک عدد نول است، استفاده می کنیم. سه عدد کابل فاز و یک عدد نول را از تیر برق گرفته و سیم ارت را با حفر چاه ارت به مصرف کننده ها وصل می کنیم. کابل در ابعاد بزرگتر رشته سیم نول، کوچک تر در نظر گرفته می شوند؛ مثلا در یک کابل 25*4، هر چهار کابل 25 میلی متر نیستند. سه عدد کابل فاز 25 میلی متر و یک عدد سیم نول 16 میلی متر هستند؛ (25+16*3). در برق صنعتی سیم ها به کنتور وصل نمی شوند، چراکه ابعاد سیم بزرگ است.

PLC چیست؟

پی ال سی یا کنترل کننده منطقی قابل برنامه ریزی، کامپیوتر دیجیتالی صنعتی تک منظوره ای است که از آن برای کنترل پروسه تولیدی مثل خط مونتاژ یا تجهیزات روباتیک استفاده می شود و هر فعالیت نیاز به کنترل قابل اطمینان، تسهیل برنامه ریزی و تشخیص خطا دارد.

“PLC” برای کار در شرایط سخت صنعتی و مکانیکی ساخته می شود، مثل: غبار، گرما و سرما، رطوبت، نوسان برق و…

عمده نقش های “PLC” در اتوماسیون صنعتی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

کنترل بهینه فرآیند تولیدی
دقت عمل بالا
سرعت عمل و پاسخگویی بالا
امکان اتصال به شبکه
تغذیه ورودی های دیجیتال، آنالوگ و فرکانس بالا
دقت و انعطاف پذیری بالا
امکان شبکه کردن پی ال سی و مدیریتشان با یک کامپیوتر مرکزی
انتقال کردن فرمان به سیستم ها و قطعات خروجی
و…

برقکار در برق صنعتی چه وظایفی دارد؟

آگاهی به تجهیزات برق در صنعت از شما یک برقکار حرفه‌ای نمی‌سازد. فردی می‌تواند به عنوان یک برقکار صنعتی مشغول به کار شود که در دروس برق هایی صنعتی درجه دو و درجه یک فعالیت کرده باشد و بتواند دوره‌های آموزشی را با نمرات بالا قبول شود. همچنین برقکار صنعتی باید با انواع سیستم کنترل، ترانسفورماتورهای سه فاز، مدارهای کنترل روشنایی و حرارت، کار با پی سی ال و …. آشنایی کامل داشته باشد و بتواند با آن‌ها کارکند. در واقع تنها گذراندن دروس تئوری در دانشگاه از فرد، یک برقکار صنعتی نمی‌سازد؛ چرا که سیستم برقکاری صنعتی از ساختمانی تا حدودی پیچیده و سخت تر است و هر کسی از پس آن بر نمی‌آید و ایجاد هر گونه اختلال می‌تواند سیستم یک کارخانه را بر هم زند. به عبارتی دیگر از بخواهید یک برقکار صنعتی با تجربه شوید باید با تجیهزات زیر آشنایی داشته باشید:

دستگاه برش، فرز و سی ان سی
کوره‎های القایی یا عملیات حرارتی
هیترهای صنعتی
جرثقیل‌های سقفی
کمپرسور
فن‌های هوا
پمپ‌های سیالات
دستگاه پاشش رنگ
موتورهای الکتریکی تک فاز و سه فاز

در این نوشته سعی کردیم شما را با کاربرد برق صنعتی و نقش آن در بازار آشنا کنیم. شما میتوانید برای سفارش محصول برق صنعتی مورد نظرتان از الکتروشایلی کمک بگیرید و روی ما حساب کنید.